Witamina B1 – a właściwie jej biologicznie czynna postać — pirofosforan — pełni funkcję grupy prostetycznej wielu enzymów uczestniczących głównie w przemianie pośredniej węglowodanów. Przy niedoborze tiaminy występuje upośledzenie dekarboksylacji kwasu pirogronowego, którego ilość w płynach ustroju rośnie. Charakterystyczne dla niedoboru tej witaminy jest również zredukowanie aktywności enzymu transketolazy w krwinkach czerwonych. Istnieją duże różnice indywidualne w reakcji ustroju ludzkiego na brak witaminy B1.
Wielostronne obserwacje wskazują, że dorosłe osoby winny spożywać około 0,5 mg witaminy B1 na każde 1000 kcal.
Tiamina jest jedną z najmniej trwałych witamin. Ulega rozpadowi pod wpływem ogrzewania, tlenu, odczynu środowiska.
Tiamina jest dość rozpowszechniona w produktach pochodzenia roślinnego, głównie w drożdżach, orzechach, pieczywie ciemnym, ziemniakach. Znaczne ubytki tiaminy powstają w czasie przetwarzania środków żywności np. mąka wrocławska zawiera tylko około 30—35% witaminy B1 w stosunku do całego ziarna pszenicy. Przy gotowaniu (np. makaronu) straty
wynoszą około 40% i zależą głównie od ilości wody oraz tego, czy wywary są dalej zużywane czy też wylewane.